dunkerque tahliyesi ne demek?

Dunkerque Tahliyesi, diğer adıyla Dinamo Operasyonu, İngiliz ordusunun Fransa'nın Dunkerque <small>(İngilizce: Dunkirk)</small> kıyılarında 400 bin askerle sıkışması ve Avrupa'yı sarsan 9 günle beraber İngiliz ordusunun deniz desteğiyle tam 338.226 askeri tahliye etmesi ve geriye kalan 68,111 askerin ise ölü, kayıp veya esir düşmesidir. Ayrıca verilen "dur emri" ile oluşan 48 saatlik boşluk ise Nazilerin savaşı kaybettiği 48 saat olarak da bilinir.

Dinamo Operasyonu

Belçika seferi sırasında Almanya, güneydoğu Belçika’da hızla ilerlemiş ve Fransa kıyısındaki Abbeville’e yönelerek, Müttefik ordularının birbiriyle bağlantısını kesmişti. Fransız Birinci ordusunun birçok bölüğü onurlu bir savunma harekâtında can verirken, İngiliz limanlarından, tarihin belki de en garip filosu denize açıldı (destroyerlerin yanı sıra, gezi motorlarından, özel yatlardan, eski feribotlardan, istimbotlardan, balıkçı teknelerinden oluşan yaklaşık 850 gemilik bir filo). Krallık Hava Kuvvetleri (RAF), Alman bombardıman uçaklarını geri püskürtürken, İngiliz filosu, Dunkerque'e ulaşarak, 338.226 İngiliz, Fransız ve Belçika askerini, 26 Mayıs’tan, 14 Haziran 1940′a kadar kıstırıldıkları kapandan kurtardı. Böylece bozgun, bir zafer propagandasına dönüşmekle kalmıyor, yüz binlerce deneyimli asker, Mihver Devletleri saldırısına karşı ileride girişilecek harekât için kurtarılmış oluyordu.

Tahliye

Her şey bir yana o tarihte hiç kimse, Müttefikler'in Dunkerque tahliyesinin kısa sürede sağlanabileceğini düşünmüyordu. Ama İngilizler denizden tahliyeyi umulmadık derecede kısa bir süre içinde tamamlayacaklardır. Alman ordusu Dunkerque'ye girmek için önünde engel yok iken Gerd von Rundstedt tarafından "dur emri" geldi her ne kadar bu emri Hitler'in verdiği düşünülse de asıl bu emri Gerd von Rundstedt vermiştir. Bu emirle itibaren 48 saatlik kayıpta, İngiltere limanlarından irili ufaklı 1000-500 dolayında tekne Dunkerque'e hareket eder. Aralarında küçük motorlar ve yatlardan, balıkçı teknelerine kadar çeşitli türden tekneler bulunmaktadır. Teknesi olan her İngiliz vatandaşı, kurtarabileceği kadar vatandaşını alabilmek için denize açılır.

Belçika cephesi yenilmiştir ve Belçika hükûmeti ateşkes istemek zorunda kalmıştır. Böylece bir müttefik kanadı çökmüş oldu.Luftwaffe’nin ilk yoğun hava akını 29 Mayıs 1940'ta olur. İzleyen dört gün boyunca Luftwaffe’nin sürekli akınları nedeniyle tahliye çok yavaş ilerler. RAF’ın savunma çabaları da Alman uçaklarının sayı üstünlüğü ve üslerinin görece daha yakın olması dolayısıyla daha uzun süre havada kalabilmeleri sonucu İngiliz uçakları yeterince koruma sağlayamaz. Karada savaş şiddetli sürerken denizde de savaş aynı şekilde işlemektedir. Stukalar büyük teknelere bomba bırakmaktadırlar, avcı uçakları ise gözlerine kestirdikleri teknelerin ve motorların güvertelerini makineli tüfeklerle taramaktadır. Altı İngiliz destroyerinin de aralarında olduğu irili ufaklı 230 dolayında tekne sulara gömülür kıyılardan asker götüren tekneler deniz yüzüne çıkmış cesetler için de ilerlemektedir. Fransız ordusunun "kılıç artığı" da 1940 haziran ayının başlangıç döneminde Almanlara teslim olmuş ve Fransız seferinin ilk ayağının sonu olmuştur.

Tahliyenin sonu gece üç sularında yaşlı İngiliz destroyeri Shikari'nin limandan ayrılmasıyla sona ermiştir. Almanlar 4 Haziran 1940'ta sahile tamamen ayak bastıklarında kurtarılamamış binlerce ölü asker onları bekliyordu. bütün bu trajediye rağmen operasyonun tamamlandığı 3 Haziran gecesi itibarıyla tahliye'den 338.226 kişi kurtarılmış bunun 130.000 civarı Belçikalı, Kanadalı ve Fransız'dır. Toplam Kayıpları ise 68.000 civarıdır. Almanların toplam kayıpları ise 50 bin ve 10 bin arasıdır.

Sonuç

Alman orduları Dunkerque'e girmek için önlerinde engel yokken Hitler tarafından "dur emri" verildi ve İngiltere'yi savaştan saf dışı bırakmak gibi bir tarihi fırsatı ellerinden kaçırmış oldular. Almanlar muharebeyi kazandılar fakat stratejik olarak Müttefikler kazanmış oldu. Churchill bu durumdan sonra şu sözleri söyledi: "Bu kurtuluşu zafer olarak saptamamak için çok dikkatli olmalıyız. Savaşlar tahliyelerle kazanılmaz."¹ Bu başarılı geçen tahliye eğer başarısız olsaydı İngiliz ordusu çok büyük bir kayıp verip savaştan saf dışı kalma eşiğine gelecekti veya savaştan saf dışı kalacak idi.